Prostat kanseri taraması, toplumda ya da risk grubu taşıyan kişilerde olası prostat kanserini tespit etmek için yapılır. Prostat kanseri taramasının hangi düzeyde ve kimlere yapılması gerektiği konusunda tartışmalar devam etmektedir.
Prostat Kanseri Taraması Nedir?
İki türlü prostat kanseri tarama şekli vardır. Bunlar toplumsal tarama ve fırsatçı taramadır. Toplumsal tarama ya da saha taraması, toplumdaki tüm erişkin erkeklerin prostat kanseri açısından taranmasıdır. Fırsatçı ya da oportunistik tarama ise, herhangi bir şikayet nedeniyle ya da kontrol amacıyla doktora başvuran ya da prostat kanseri açısından risk faktörü taşıyan kişilerde prostat kanserini araştırmadır.
Prostat Kanser Taraması Yapılmalı Mı?
Prostat kanseri taramasının yapılıp yapılmaması konusu tartışmalı bir konudur. Bazı araştırmacılar, toplum taraması yerine seçilmiş bir grup erkeklerde fırsatçı taramanın yapılmasının, ileri evre prostat kanseri hastalığı olan bazı hastaların atlanmasına neden olabileceğini ileri sürmektedir. Diğer bir grup araştırmacı ise, fırsatçı prostat kanseri taramasının, tedavi gerektirmeyen kanserlerin sayısını artırdığını savunmaktadır. Erken evrede olan ve aslında yaşam için bir tehdit oluşturmayan bu kanserlerin tedavi edilmesi de gerekmez. Fırsatçı tarama, bu tür kanseri olan hastaların saptanmasını ve onların gereksiz yere tedavi olmalarına yol açmaktadır.
Prostat Kanser Taraması Nasıl Yapılır?
Prostat kanseri tanısı için, kanda PSA (prostat spesifik antijen) seviyesi ölçülmelidir. Kan PSA ölçümü alınan kanın tahlili ile yapılır. Ancak sadece PSA ölçümü yetersiz kalır. Aynı zamanda prostat muayenesi de yapılmalıdır. Prostat muayenesi üroloji uzmanı tarafından parmakla makattan yapılır. Parmakla yapılan bu muayenede, prostat bezinde kanser açısından önemli olan sertlik olup olmadığı araştırılır.
Prostat muayenesi ya da kan PSA testinden herhangi birinin sonucu anormal ise, prostat kanseri olup olmadığını anlamak için prostat biyopsisi yapılması gerekir. Prostat kanserinin kesin tanısı sadece prostat biyopsisi ile konulabilir.
Prostat kanseri taraması ile ilgili özet;
Toplumsal taramanın prostat kanseri ve erken evre hastalığın sayısını artırdığı, ancak bu hastalarda sağ sağ kalım oranında bir artış sağlamadığını göstermektedir.
Toplumsal taramanın kişilerin yaşamlarını uzatıcı yönde bir etkisi yoktur. Bu yüzden;
İdrar yollarıyla ilgili her hangi bir şikayeti nedeniyle doktora gelen
Hiç bir şikayeti olmadığı halde kişisel olarak tarama yaptırmak isteyen,
65 yaş üzerinde olan
Birinci derece akrabalarında prostat kanseri olan kişilere prostat kanser taraması yapılmalıdır. Prostat kanser taraması kan PSA seviyesi ölçümü ve prostat muayenesi ile yapılır.
