Prostat Büyümesi

Prostat büyümesi ya da iyi huylu prostat büyümesi, prostat bezinin hacim olarak büyümesi, ağırlığının artmasıdır. İyi huylu prostat büyümesine halk arasında prostat hastalığı, iyi huylu prostat büyümesi de denir.  BPH kısaltması da iyi huylu prostat büyümesi için kullanılan bir kısaltmadır. Beningn Prostat Hiperlazisi cümlesindeki kelimelerin baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır.

Prostat büyümesi ile prostat kanseri birbirinden tamamen farklı iki hastalıktır. En sorulan sorulardan biri, prostat büyümesinin kansere dönüşüp dönüşmeyeceğidir. Prostat büyümesi kesinlikle kansere dönüşmez. Bu iki hastalık tamamen farlı nedenlerden dolayı oluşan hastalıklardır. Ancak bir kişide bu iki hastalık aynı anda bulunabilir. Prostat büyümesi nedeniyle ameliyat olmuş kişilerde, daha sonraki  dönemlerde prostat kanseri gelişebilir. Çünkü prostat ameliyatı sırasında prostatın tamamı değil, sadece büyüyen kısım alınmakta yani prostatın kabuğu yerinde durmaktadır. Zaten prostat kanseri de prostatın kabuk kısmından gelişir.

Prostat  erkeklerde bulunan bir salgı bezidir. Tükürük bezi, gözyaşı bezi gibi prostat da bir salgı bezidir. Erişkin bir erkekte yaklaşık bir ceviz büyüklüğünde olan prostat 20 gram civarında bir ağırlığa sahiptir.

İyi huylu prostat büyümesi, prostat bezinin kansere bağlı olmayan büyümesidir. Halk arasında bilinen adıyla iyi huylu büyüme ve kötü huylu büyüme olarak ikiye ayrılır. Kötü huylu büyüme prostat kanserini ifade eder. İyi huylu prostat büyüme ise kanser olmayan büyümedir. İyi huylu prostat büyüme, tıpta benin prostat hiperplazisi olarak bilinir. BPH olarak kısaltılır.

Prostat büyümesi yaşlı erkeklerde görülen bir hastalıktır. Sertleşme bozukluğu aynı yaş grubunda karşımıza çıkar. Belli bir yaştan sonra erkeklerin cinsel yaşamında bir iniş süreci başlar ve performansta bir azalma olur. Buna bağlı ortaya çıkan belirtiler de bunun üzerine eklendiğinde, hastada sertleşme sorunu ve cinsel isteksizlik gibi sorunlar yaşanabilir. Hastalığın şiddetine bağlı olarak cinsel sorunlar yaşanabilir. İdrar sık gitme, idrar yaparken yanma, sızlama, gece sık idrara kalma ve boşalma sırasında ağrı gibi şikayetler sık görülür. Bu şikayetler, prostat hastasının cinsellikten uzaklaşmasına ve sertleşme sorununu tetiklemeye neden olabilir.

Yaşlanmanın doğal bir sürecidir. Tıpkı saçların ağarması gibi yaşlanmaya bağlı olarak ortaya çıkar. Önlemenin tek yolu, erkeklik hormonunu ortadan kaldırmaktır. Bu da testislerin alınması ya da erkeklik hormonunun baskılayıcı ilaç kullanma yoluyla olur. Bu da hayatın akışına terstir. Yani prostat büyümesini önlemenin şu an için bir yolu yoktur.

Nedeni yaşlanmayla birlikte, erkeklik ve kadınlık hormonu arasındaki dengenin bozulmasıdır. Prostat büyümesinin daha çok yaşlı erkeklerde görülmesi, hastalığın oluşumunda ilerleyen yaşın önemli bir neden olduğunu ortaya koymaktadır.

Prostat büyümesinin kesin nedeni tam olarak bilinmese de, yaşla birlikte vücuttaki hormonal dengenin bozulmasına bağlı olduğu kabul edilmektedir. Yaşlanma ile erkeklik hormonlarında görülen azalma, prostatta görülen büyümeyi başlatmaktadır.

Zamanında fark edilir ve tedavi edilirse tehlikeli değildir. Ancak zamanında fark edilmez ve tedavisi gecikirse ciddi bir takım sorunlara neden olabilir. Hastalık böbrek yetmezliği, üremi ve ölüme kadar giden olaylara neden olabilir. Prostat büyümesi tedavi edilmediği takdirde, idrar yolu enfeksiyonlarına, böbrek yetmezliğine, mesane taşlarına, mesane taşlarına bağlı olarak idrar kesesinde oluşabilecek uzun süreli tahrişe bağlı mesane kanserine neden olabilir.

Prostat bezi kalın bağırsağın son kısmı olan rektumun hemen önünde bulunur. Yani bağırsağa komşudur. Hatta bu yüzden prostat muayenesi makattan parmakla yapılır. Prostat çok ileri derecede büyük olursa ve bağırsağa doğru büyürse bağırsağı tıkayarak dışkının geçişini zorlaştırabilir, yani kabızlık yapabilir.

Prostat büyümesi mutlaka tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Aksi takdirde böbrek yetmezliği, üremi ve ölüme kadar giden olaylara neden olabilir. Eğer hastalığın tedavisinde geç kalınırsa; tekrar eden  idrar yolu enfeksiyonları, böbrek yetmezliği, mesane taşları, mesane taşlarına bağlı olarak idrar kesesinde oluşabilecek uzun süreli tahrişe bağlı mesane kanseri gelişebilmektedir.

Prostat büyümesi hastanın şikayetlerinden, yapılan bazı tetkiklerden ve prostat muayenesinden anlaşılır. Hastalığın tanısını koymak için öncelikle hastayla konuşmak ve şikayetlerini dinlemek gerekir. Daha sonra hastanın şikayetlerinin derecesini anlayabilmek için, hastadan bir form doldurması istenir. Bu form, belirtilerin şiddetini ve hastanın yaşam kalitesi üzerine olan olumsuz etkisini belirlemek üzere oluşturulan bir skorlama sistemidir. Daha sonra hastanın genel bir muayenesi ve prostat muayenesinin yapılması gerekir. Ayrıca idrar tahlili ve idrar kültürü, kreatin, üre ve PSA gibi kan tetkiklerinin yapılması, idrar akım hızının ölçülmesi (üroflowmetri) ve işeme sonrası artık idrar kalıp kalmadığının değerlendirilmesi gerekir.

Prostat hastalığı olan kişilerde aşağıdaki şikayetler görülür;

• Sık idrar yapma ihtiyacı
• Ani idrar yapma ihtiyacı
• İdrar sıkışması
• İdrar kaçırma
• Gece idrar yapma için uyanma
• Zayıf akımlı idrar yapma
• İdrar yapmada zorlanma
• Çatallı idrar yapma
• İdrarın dağınık çıkması
• Kesik kesik idrar yapma
• Ikınarak idrar yapma
• İdrar yapmaya başlamadan önce bekleme
• İdrar yapmanın çok uzun sürmesi
• İdrar tutukluğu
• Mesanenin (idrar torbası) tam boşalmadığı hissi
• İşeme sonrası iç çamaşırına istemsiz idrar kaçırma

Çeşitli bitki, tohum, çekirdek ve yaprakları, bazı televizyon, gazete ve internet sitelerinde prostat tedavisinde kullanıldığına dair yayınlar bulunmaktadır. Ancak bunların etkilikleri, faydaları ve yan etkileri hakkında yapılan çalışmalar yetersizdir. Sabal Ekstresi (Prostagood® , Saw Palmeto) gibi ilaçlar ya etkisiz oldukları ya da etkinliklerinin düşük olması nedeniyle prostat tedavisinde ilaç olarak kendine yer bulamamıştır.