Prostat kanseri nedir, belirtileri nelerdir ? Prostat kanseri, prostat bezinden köken alan bir kanser türüdür. Prostat; erkeklerde mesanesinin hemen altında bulunan bir organdır. Prostatın içinden üretra adı verilen dış idrar kanlı geçer. Prostat meni üretimi, depolanmasını ve meninin pıhtılaşmasını önleyen bir madde üreten küçük bir bezdir. Prostat kanseri prostattan köken alan, genelde yavaş ilerleyen ve sıklıkla 60 yaş üstü erkeklerde gözlenen bir kanserdir. 45 yaş altındaki erkeklerde çok nadir de olsa görülebilir.
Kanser, prostat bezinin içerisinde sınırlı kalabileceği gibi, prostat bezinin etraftaki lenf bezlerine de yayılabilir. Ayrıca kanser hücreleri kana karışarak vücudun uzak bölgelerine yayılabilir. Prostat kanserinin en sık yayıldığı yer kemik ve akciğerdir. Kanser kemik ya da akciğer gibi vücudun başka bir yerine yayıldığında hastalığa Metastatik Prostat Kanseri adı verilir.
Prostat Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Prostat kanseri erken evrede hiç bir belirti vermez. Ancak rutin yapılan sağlık kontrollerinde prostat spesifik antijen (PSA) testinin yüksek olması ya da parmakla yapılan prostat muayenesi ile anlaşılabilir. Muayenede şüphe olduğunda ya da PSA testi normalden yüksek çıktığında prostat biyopsisi yapılır ve kesin tanı biyopsi ile konur.
Prostat kanserinin tedavisi, hastalığın evresine ve hastanın genel durumuna göre değişir. Eğer hastalık henüz daha organdan dışarı sıçramamışsa radikal prostatektomi ameliyatı uygulanır. Bu ameliyatta prostatın tamamı çıkarılır. Ameliyat ameliyatı açık, laparoskopik (kapalı) ya da robotik cerrahi yöntem ile yapılmaktadır. Ancak radyoterapi (radyasyon, ışın tedavisi) veya brakiterapi (prostat içine ışın verme) gibi tedaviler de uygulanabilir. Bu tedavilerin sertleşme bozukluğu ve idrar kaçırma gibi yan etkileri olabilir. Hastalık ileri evrede ise hormon tedavisi ya da kemoterapi tedavileri uygulanmaktadır.
Prostat Kanseri Tanısı Nasıl Konur?
Prostat kanseri tanısı üroloji doktoru tarafından konur. Kanser tanısında kullanılan yöntemler şunlardır;
Parmakla Prostat Muayenesi
Prostat muayenesi makattan parmakla yapılır. Doktor eldiven giyip işaret parmağının ucuna kayganlaştırıcı bir madde sürer ve parmağını makata sokarak prostatı muayene eder. Prostat muayenesi, prostatın büyüklüğü ve kıvamı hakkında doktora bilgi verir.
PSA Testi
Prostat hastalıklarının tanısında kullanılan önemli bir testtir. Prostat Spesifik Antijen (PSA), prostattan salgılanan ve kana belli oranda geçen bir proteindir. Kandaki PSA seviyesi, prostat kanseri, prostatın iyi huylu büyümesi ve prostatın iltihabı gibi durumlarda yükselebilir. Ancak PSA düzeyindeki her yükselme, mutlaka o kişide kanser olduğu anlamına gelmez. PSA düzeyi hastanın kanser yönünden incelenmesinin gerekliliği konusunda doktora yol gösterir.
Prostat Biyopsisi
Yapılan prostat muayenesinde anormal bir durum tespit edildiyse ya da kan PSA değeri yüksek çıktıysa, mutlaka prostat biyopsisi yapılmalıdır. Prostat kanserinin kesin tanısı ancak prostat biyopsisi ile konur. Biyopsi işlemi makat yolundan girilerek yapılır. Klasik iğne biyopsisi ve füzyon prostat biyopsisi olmak üzere iki çeşit biyopsi yöntemi bulunmaktadır.
Biyopsi sırasında prostat bezinden alınan doku parçaları, patoloji uzmanı tarafından mikroskop altında incelenerek kanser hücreleri olup olup olmadığı araştırılır. Eğer kanser dokusu tespit edilirse, kanserin derecesi belirlenir. Gleason skoru adı verilen derecelendirme sisteminde, kanser hücrelerinin normal prostat dokusuna ne kadar benzediği araştırılarak skorlama yapılır. Kanser, bu sisteme göre 2 ile 10 arasında bir skor alır. Skor ne kadar düşük olursa, kanserin büyümesi ve yayılması daha yavaş olur.
Prostat Kanserinin Tedavisini Kim Yapar?
Prostat biyopsisi üroloji uzmanı ya da radyoloji uzmanı tarafından yapılır. Prostat kanser ameliyatı üroonkoloji uzmanları tarafından yapılmaktadır. Üroonkoloji uzmanları ürolojik kanserler konusunda yeterli deneyime sahip üroloji uzmanlarıdır. Prostat kanserine uygulanacak olan ışın ile tedavisi (radyoterapi) radyasyon onkolojisi doktorları, ileri evre prostat kanserinde uygulanan ilaç tedavisi (kemoterapi) ise tıbbi onkoloji doktorlarınca yapılmaktadır.
Özetle;
Prostat kanseri nedir ?
Erkeklerde en sık görülen bir kanser türüdür.
Erkeklerde en sık ölüme yol açan kanserlerden biridir.
Erken dönemde belirti vermez.
Erkekler belli bir yaştan sonra bir üroloji doktoruna gitmelidir.
Erken evrede tespit edilirse tedavisi daha kolay olur.
