Prostat

Prostat bezi, sadece erkeklerde bulunan bir salgı bezidir. Tükürük bezi, gözyaşı bezi gibi bir salgı bezidir. Erişkin bir erkekte yaklaşık bir ceviz büyüklüğünde, 20 gram civarında bir ağırlığa sahiptir.

Belirtileri şunlardır;

• Sık idrar yapma ihtiyacı
• Ani idrar yapma ihtiyacı
• İdrar sıkışması
• İdrar kaçırma
• Gece idrar yapma için uyanma
• Zayıf akımlı idrar yapma
• İdrar yapmada zorlanma
• Çatallı idrar yapma
• İdrarın dağınık çıkması
• Kesik kesik idrar yapma
• Ikınarak idrar yapma
• İdrar yapmaya başlamadan önce bekleme
• İdrar yapmanın çok uzun sürmesi
• İdrar tutukluğu
• Mesanenin (idrar torbası) tam boşalmadığı hissi
• İşeme sonrası iç çamaşırına istemsiz idrar kaçırma

Tedavisi, hastalığın derecesi ve hastanın şikayetlerine göre değişir.  Uygulanacak olan tedavi seçenekleri şunlardır;

a- Takip

Hastanın şikayetleri çok şiddetli değilse hastaya bir tedavi uygulanmaz ve takip edilir. Hasta bilgilendirilir. Yaşam tarzında ne gibi düzenlemeler yapması gerektiği anlatılır. Hasta belli aralıklarla kontrollere çağrılır. Kontrollerde hastaya şikayetleri sorulur. Gerekli hallerde idrar tahlili, işeme testi, PSA testi ve muayene yapılır.

b-İlaç Tedavisi

Hastanın şikayetleri orta derecede ise prostat ilaçları kullanılır. Bu ilaçlarşunlardır;

• Alfa Blokerler: Bu ilaçlar prostat içinde ve mesane boynunda bulunan düz kasları gevşeterek idrarın daha rahat çıkmasını sağlar. Bu grup ilaçlar prostat boyutunu küçültmezler.
• 5-Alfa Redüktaz İnhibitörleri: Bu grup ilaçlar prostatın boyutunu küçülterek etki gösterirler. Ancak bu etkilerinin görülebilmesi için en az 3-6 ay düzenli olarak kullanılmalıdır.

c- Ameliyat

Açık ya da kapalı yöntemle yapılabilir.

Prostat bezi ileri derecede büyükse ameliyat açık yöntemle yapılır. Açık ameliyat, göbek altından yaklaşık 4-5 cm lik bir kesi ile girilerek yapılır. İdrar kesesine ulaşılır, açılarak ulaşılır büyüyen kısmı alınır.

TUR ameliyatı (kapalı prostat ameliyatı), en sık uygulanan ameliyattır. Özel bir alet ile penisten girilerek gerçekleştirilir. Açık ameliyat kesisi olmadığı için hastanede kalma süresi daha kısadır. Hasta genellikle ertesi günü taburcu edilir.

Erkeklerde bulunan bir salgı bezidir. Tükürük bezi, gözyaşı bezi gibi prostat da bir salgı bezidir. Erişkin bir erkekte yaklaşık bir ceviz büyüklüğünde, 20 gram civarında bir ağırlığa sahiptir. İdrar torbasının hemen altında bulunur. Görevi, sperm hücrelerinin canlılığını sağlayan bir sıvı üretmektir. İçinden üretra adı verilen işeme kanalı geçer. Yaşlanmayla birlikte erkeklerin birçoğunda hacim olarak büyüme gösterir. Büyüyerek normal boyutlarının üzerine çıktığında, her erkekte aynı durum ortaya çıkmaz. Bazı kişilerde içinden geçen idrar kanalına doğru büyür. Bazı erkeklerde ise idrar torbasının içine doğru büyür. İkinci tür büyümelerde yapılan muayene ya da ultrason gibi görüntüleme yöntemlerinde prostat çok büyümüş olarak görünse bile, kişide ciddi şikayetler oluşabilir. İçeri doğru genişlediği durumlarda ise çok büyük olmamasına rağmen hastada çok ciddi işeme şikayetleri görülebilir. Ekstra bilgi için ürolog doktor’un ilgili makalesini ziyaret edebilirsiniz.

Başlangıcı, prostatın büyümeye başlaması anlamına gelir. Erkeklerde sık görülen bir hastalıktır. Nedeni yaşlanmaya bağlı görülen hormonal değişikliklerdir. Başlıca belirtileri; gece işemek için sık uyanma, idrar yapmada zorluk (idrar tutukluğu), idrar yaparken ıkınma ihtiyacı duyma, idrarın hemen gelmemesi yani idrarın başlamasında gecikme, idrar bitimine doğru damlamaların olması, kesik kesik işeme, çatallı işeme, idrar tazyikinde azalma, idrarda incelme, idrar yaptıktan sonra sanki içeride daha idrar varmış hissi, ağrılı idrar yapma, sık idrar yolu iltihabı geçirme, kanlı meni ve boşalırken ağrı duymadır. Bu belirtilerin hepsi bir kişide görülmeyebilir.

Prostat büyümesine bağlı ortaya çıkan belirtilerdir. Kişiyi rahatsız eder ve yaşam kalitesini bozar.  Prostat bezi idrar kesesinin hemen altında bulunan ve yaklaşık 20 gr ağırlığında olan bir organdır. Prostat bezinin tam ortasından üretra adı verilen idrar kanalı geçer. Prostat idrar kanalını adeta bir halka gibi sarmıştır. İdrar kanalı mesanedeki idrarın ve meninin dışarı atılmasını sağlar. Belirtileri şunlardır;

• Sık idrar yapma ihtiyacı
• Ani idrar yapma ihtiyacı
• İdrar sıkışması
• İdrar kaçırma
• Gece idrar yapma için uyanma
• Zayıf akımlı idrar yapma
• İdrar yapmada zorlanma
• Çatallı idrar yapma
• İdrarın dağınık çıkması
• Kesik kesik idrar yapma
• Ikınarak idrar yapma
• İdrar yapmaya başlamadan önce bekleme
• İdrar yapmanın çok uzun sürmesi
• İdrar tutukluğu
• Mesanenin (idrar torbası) tam boşalmadığı hissi
• İşeme sonrası iç çamaşırına istemsiz idrar kaçırma

Bazı şikayetlerin olmasından anlayabilirsiniz. Ancak tabi ki bu tanıyı ancak üroloji doktoru koyabilir. Hastalık olan kişilerde aşağıdaki şikayetler görülür;

• Sık idrar yapma ihtiyacı
• Ani idrar yapma ihtiyacı
• İdrar sıkışması
• İdrar kaçırma
• Gece idrar yapma için uyanma
• Zayıf akımlı idrar yapma
• İdrar yapmada zorlanma
• Çatallı idrar yapma
• İdrarın dağınık çıkması
• Kesik kesik idrar yapma
• Ikınarak idrar yapma
• İdrar yapmaya başlamadan önce bekleme
• İdrar yapmanın çok uzun sürmesi
• İdrar tutukluğu
• Mesanenin (idrar torbası) tam boşalmadığı hissi
• İşeme sonrası iç çamaşırına istemsiz idrar kaçırma

Tedavisinde alfa blokörler ve 5-alfa redüktaz inhibitörleri yaygın olarak kullanılmaktadırlar.

Alfa Blokörler

Bu gruptaki ilaçlar prostat ve mesane boynundaki düz kasları gevşeterek prostatı yumuşatır. Böylece idrar çıkışı daha rahat olur. Bu ilaçlar;

Alfuzosin (Xatral®)

Terazosin (Hytrin®, Teranar®, Teraumon®)

Doksazosin (Cardura®, Doksura®, Kardozin®)

Tamsulosin (Tocas®, Flomax®, Florprost®, Üromax®)

Silodosin (Urorec®)

5-Alfa Redüktaz İnhibitörleri

Bu gruptaki ilaçlar prostatı küçülterek etki gösterir.

Finasteride (Proscar®, Prosterid®, Dilaprost®)

Dudasteride (Avodart®)

Tedavide kullanılan Alfa Blokörler gurubu ilaçlar prostat büyümesini tedavi etmez. Bu ilaçlar sadece şikayetleri geçirir. Kullanıldıkları sürece etkilidirler. Bırakıldığı an şikayetler tekrar başlar. Yani devamlı kullanılmalıdır. 5-Alfa Redüktaz İnhibitörleri grubundaki ilaçlarda etkisini kullanılmaya başladıktan en az 6 ay sonra göstermeye başlar. Bir yıl sonra bırakılabilir, ancak alfa blokörler kullanılmalıdır. Ameliyat ise yaklaşık 1 saat kadar sürer.

Sadece prostatit yani prostat iltihabı genç erkeklerde görülür. Prostat büyümesi ve prostat kanseri 50 yaş üstü erkeklerde görülür. Prostat kanserinin bazı türleri 40’lı yaşlarda görülebilir.

Bir yaşlık hastalığıdır. Zaten belli bir yaştan sonra erkeklerin cinsel yaşamında da bir iniş süreci başlar ve performansta bir azalma olur. Bir de bunun üstüne prostat büyümesine bağlı ortaya çıkan belirtiler eklenince, hasta sertleşme sorunuyla karşı karşıya kalabilir.

Hastalığın şiddetine bağlı olarak sertleşme bozukluğu görülebilir.Hastalarda idrar sık gitme, idrar yaparken yanma, sızlama, gece sık idrara kalma ve boşalırken ağrı gibi şikayetler görülür. Bu durumdaki bir kişinin cinselliğe odaklanması zor olur, ilk odaklandığı şey  yaşadığı idrar sıkıntılarıdır.  Bu nedenler prostat hastasının cinsellikten uzaklaşmasına ve sertleşme sorununu tetiklemeye neden olabilir.

Uygulanan ameliyatta, prostat bezi tamamen alınmaz, sadece büyüyen kısmı alınır. Diğer kısımları yerinde durur. Tamamı, sadece prostat kanserinde alınır.